Parken
Op deze pagina staat informatie over de parken in de gemeente Bergen op Zoom
A.M. de Jongpark
Het A.M. de Jongpark is vernoemd naar de journalist, schrijver en literair criticus Adrianus Michiel de Jong, geboren op 29 maart 1888 in Nieuw-Vossemeer. Tijdens de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog werd de Jong opgeroepen voor dienst, maar hij werd van de officiersopleiding verwijderd omdat hij kritische stukken schreef over de situatie in het Nederlandse leger. Van 1925 tot 1930 woonde hij in Bergen op Zoom en was hij lid van de gemeenteraad voor de Sociaal Democratische Arbeiderspartij. Door zijn socialistische ideeën is hij in 1943 door Nederlandse SS’ers (een organisatie binnen de Duitse Nazipartij) vermoord.
Naast dat de Jong kritische stukken schreef, schreef hij de bekende boekenserie ‘’Merijntje Gijzen’’. De verhalen in deze boeken zijn gebaseerd op herinneringen uit zijn jeugd. Merijntje Gijzen is één keer verfilmd en één keer als TV-serie bewerkt. De Merijntje Gijzenlaan in Bergen op Zoom is vernoemd naar deze boekenserie. Een ander bekend werk van hem is de strip Bulletje en de Boonestaak.
English version
The A.M. de Jongpark is named after the journalist, writer, and literary critic Adrianus Michiel de Jong, who was born on March 29, 1888, in Nieuw-Vossemeer. During the mobilization of World War I, de Jong was called up for service but was removed from officer training because he wrote critical articles about the situation in the Dutch army. From 1925 to 1930, he lived in Bergen op Zoom and was a member of the municipal council for the Social Democratic Workers' Party. Due to his socialist ideas, he was murdered in 1943 by Dutch SS members (an organization within the German Nazi Party).
In addition to writing critical pieces, de Jong wrote the well-known book series ''Merijntje Gijzen''. The stories in these books are based on memories from his childhood. His book Merijntje Gijzen has been made into film and has also been made into a television series. The Merijntje Gijzenlaan in Bergen op Zoom is named after this book series. Another well-known work of his is the comic strip Bulletje en de Boonestaak.
Anton van Duinkerkenpark
Als je uit Bergen op Zoom komt klinkt de naam Anton van Duinkerken je vast bekend in de oren. Hij werd op 2 januari 1903 in Bergen op Zoom geboren als Willem Asselbergs. De Bergenaar studeerde op jonge leeftijd voor priester aan het seminarie in Hoeven. Tijdens zijn opleiding begon hij met schrijven van gedichten, maar omdat dit de priesters niet beviel besloot hij te schrijven onder een pseudoniem: Anton van Duinkerken. Later werd hij redacteur van het Amsterdamse dagblad ‘’de Tijd’’.
Dit park is ontworpen in het jaar 1887 door de Leuvenaar Liévin Rosseels en destijds aangelegd op de plek waar de voormalige vestingwerken stonden. Tot 1968 heette dit park het Volkspark, maar na het overlijden van Anton van Duinkerken is dit park naar hem vernoemd.
Aan de rand van het park ligt een stukje geschiedenis verstopt; de anti-tankblokken. Deze restanten uit de Tweede Wereldoorlog waren bedoeld om de oprukkende Canadezen tegen te houden.
Het twaalf meter hoge kunstwerk in dit park, de Pagode, is een kunstwerk van de Nederlandse beeldhouwer Arie Berkulin. Het kunstwerk is geplaatst in 1987, het jaar dat Bergen op Zoom zevenhonderd jaar bestond. Dit is ook de reden waarom het kunstwerk in dit jaar is geplaatst. Het kunstwerk bestaat uit zeven ringen, en elke ring staat voor een eeuw van de heerlijkheid van Bergen op Zoom.
English version
If you live in Bergen op Zoom, the name Anton van Duinkerken probably sounds familiar to you. He was born on 2 January 1903 in Bergen op Zoom as Willem Asselbergs. At a young age, he studied to become a priest at the seminary in Hoeven. During his studies he started writing poems, but because the priests did not like this, he decided to write under a pseudonym: Anton van Duinkerken. Later he became editor of the Amsterdam newspaper ''de Tijd''.
This park was designed in the year 1887 by Liévin Rosseels from Leuven and laid out at the time on the spot where the former fortifications stood. Until 1968 this park was called the Volkspark, but after the death of Anton van Duinkerken this park was named after him.
A piece of history is hidden at the edge of the park; the anti-tank blocks. These remnants of the Second World War were intended to stop the Canadians.
The twelve-meter-high artwork in this park, the Pagode, is a work of art by the Dutch sculptor Arie Berkulin. The artwork was placed in 1987, the year that Bergen op Zoom celebrated its seven-hundredth anniversary. This is also the reason why the artwork was placed in this year. The artwork consists of seven rings, and each ring represents a century of the glory of Bergen op Zoom.
Bevrijdingsplantsoen
Het kunstwerk op dit plantsoen is gemaakt door beeldend kunstenaar Nicolaas van der Kreek, geboren in 1896 in Bergen op Zoom. Het werd opgericht ter nagedachtenis aan alle burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven kwamen. Daarnaast verwijst dit monument naar de Bevrijding van de stad Bergen op Zoom op 27 oktober 1944. In 1955 werd het beeld onthuld.
English version
The artwork on this park was created by visual artist Nicolaas van der Kreek, born in 1896 in Bergen op Zoom. It was initiated in memory of all citizens who died during the Second World War. In addition, this monument refers to the Liberation of the city of Bergen op Zoom on October 27, 1944. The statue was unveiled in 1955.
Bolwerk
Park Bolwerk (vroeger de Oosterboulevard) is net als vele andere parken in Bergen op Zoom een park met een stukje verborgen geschiedenis. Hier werd tussen 1905 en 1906 de Martelaren van Gorcumkerk gebouwd, die gewijd was aan de Martelaren van Gorcum. De Martelaren van Gorcum waren 19 heiligen die tijdens de Nederlandse opstand tegen Spanje door de Watergeuzen werden opgehangen vanwege hun rooms-katholieke geloofsovertuiging. Hiervoor probeerden de Watergeuzen hun katholieke overtuiging af te laten zweren, maar de negentien weigerden hun geloof op te geven. De standvastigheid en deugdzaamheid van de slachtoffers werd geroemd door katholieke gelovigen. De kerk is op 27 oktober 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog, opgeblazen door de Duitsers.
Maar waar komt de naam Bolwerk vandaan? Rond 1330 werden in Bergen op Zoom verdedigingsmuren aangelegd om zich te beschermen tegen de vijand. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werden deze muren uitgebreid met bolwerken: een uitbouw in een verdedigingsmuur of -wal van waaruit gevuurd kon worden. Hierdoor doorstond Bergen op Zoom in 1588 de Spaanse belegeringen.
Nu wordt het park voornamelijk gebruikt voor ontspanning. Ook staan er in het park verschillende kunstwerken die allemaal onderdeel zijn van de Bergse kunstroute. Deze route begint in het Anton van Duinkerkenpark en eindigt aan de Rijtuigweg. De kunstwerken zijn tussen 1980 en 1990 geplaatst.
English version
Park Bolwerk (formerly the Oosterboulevard) is, like many other parks in Bergen op Zoom, a park with a piece of hidden history. The Martyrs of Gorcum Church was built here between 1905 and 1906, which was dedicated to the Martyrs of Gorcum. The Martyrs of Gorcum were 19 saints who were hanged by the Watergeuzen during the Dutch uprising against Spain because of their Roman Catholic beliefs. To this end, the Watergeuzen tried to have them renounce their Catholic beliefs, but the nineteen refused to give up their faith. The steadfastness and virtue of the victims was praised by Catholic believers. The church was blown up by the Germans on 27 October 1944, during the Second World War.
But where does the name Bolwerk (bulwark) come from? Around 1330, defensive walls were built in Bergen op Zoom to protect themselves from the enemy. During the Eighty Years' War, these walls were expanded with bulwarks: an extension in a defensive wall or rampart from which fire could be fired. This enabled Bergen op Zoom to withstand the Spanish sieges in 1588.
The park is now mainly used for relaxation. There are also various works of art in the park, all of which are part of the Bergen art route. This route starts in the Anton van Duinkerkenpark and ends at the Rijtuigweg. The works of art were placed between 1980 and 1990.
Canadalaan: Alberta plantsoen
Na vierenhalf jaar bezet te zijn geweest door de nazi’s, werd Bergen op Zoom in het najaar van 1944 bevrijd door Canadese troepen.
Op 27 oktober 1944 naderden soldaten van het South Alberta Regiment en het Lincoln & Welland Regiment de stad via de Huybergschebaan. In deze straat stelden de tanks en troepen van deze regimenten zich op. Later die dag namen de Canadezen de stad zonder slag of stoot in. In de dagen daarna vonden aan de noordkant van de stad nog felle gevechten plaats met de Duitse troepen.
Als eerbetoon aan de Canadese bevrijders kreeg dit gedeelte van de Huybergschebaan na de oorlog de naam Canadalaan. De naam van dit plantsoen verwijst naar het South Alberta Regiment, zoals de Lincolnbrug over het kanaaltje De Zoom verwijst naar het Lincoln & Welland Regiment.
English version
In the fall of 1944, Bergen op Zoom was liberated by Canadian troops, following four and a half years of Nazi occupation.
On 27 October 1944, soldiers of The South Alberta Regiment and The Lincoln & Welland Regiment approached the city via the Huybergschebaan. The tanks and soldiers of the regiments took up their positions in this street. Later that day, the Canadians seized the city without a fight. In the days that followed, fierce fighting with German troops took place on the north side of the city.
After the war and as a tribute to the Canadian liberators, this section of the Huybergschebaan was given the name Canadalaan. The name of this park refers to the South Alberta Regiment, just as the Lincoln Bridge over the canal De Zoom refers to the Lincoln & Welland Regiment.
Heeft u informatie die u nog mist, of een leuk verhaal over het park, Laat het ons dan weten via onderstaande knop.
Cort Heyligerspark
Gijsbertus Martinus Cort Heyligers, een Nederlandse officier geboren in 1770 in Heusden, diende van 1795 tot 1803 in het leger van de Bataafsche Republiek. Uiteindelijk kreeg hij een functie als luitenant-generaal. De Republiek werd het Koninkrijk Holland en werd vervolgens onderdeel van het Franse keizerrijk. Hierdoor werd Cort Heyligers generaal-majoor in het Franse leger, maar nadat het Frankrijk van Napoleon verslagen was kwam hij weer in dienst van het Nederlandse leger, waar hij vocht tegen zijn voormalig opperbevelhebber.
De Cort Heyligerskazerne diende tijdens de Tweede Wereldoorlog als hoofdkwartier van de Duitse Marine. Na de Tweede Wereldoorlog werd de kazerne onder andere gebruikt als opleidingsschool voor rijvoertuigen en als huisvesting voor het Korps Commando Troepen. In 2002 werd er geen gebruik meer gemaakt van de kazerne en is deze afgesloten.
Dit park is vernoemd naar de naamgever van de kazerne; Cort Heyligers.
English version
Gijsbertus Martinus Cort Heyligers, a Dutch officer born in 1770 in Heusden, served in the army of the Batavian Republic from 1795 to 1803. Eventually, he was given a position as lieutenant general. The Republic became the Kingdom of Holland and then became part of the French Empire. As a result, Cort Heyligers became a Major General in the French army, but after Napoleon's France was defeated, he returned to the service of the Dutch army, where he fought against his former commander-in-chief.
The Cort Heyligers barracks served as the headquarters of the German Navy during World War II. After the Second World War, the barracks were used, among other things, as a training school for vehicles and as housing for the Commando Corps. In 2002 the barracks were no longer used and were closed.
This park is named after the namesake of the barracks; Cort Heyligers.
Fons Gielesplatsoen
Fons Gieles, geboren op 18 februari 1924 in Bergen op Zoom, was een bekende Bergse kunstenaar, leraar, activist en archeoloog. Als leraar op het Mollerlyceum gaf hij met veel passie teken- en schilderles, maar hij vond het ook belangrijk om zijn andere passies terug te laten komen in zijn lessen. Zo organiseerde hij archeologische activiteiten waarbij hij samen met geïnteresseerde leerlingen bodemonderzoek uitvoerde. Ook had hij als sterk gelovige aandacht voor de religieuze kunst in het onderdeel kunstbeschouwing en deelde hij als streng katholiek zijn normen en waarden met zijn leerlingen.
Voor zijn kunst gebruikte hij voornamelijk de stad Bergen op Zoom als inspiratie. Zo schilderde en tekende hij vaak de natuur en de gebouwen van zijn geboortestad. Naast schilderijen en tekeningen maakte hij ook logo’s, geboortekaartjes, kostuums en zelfs carnavalswagens.
Fons Gieles stond ook bekend om zijn activistische boodschappen die hij uitte in zijn kunst. Hij maakte bijvoorbeeld carnavalswagens met een activistische boodschap.
De veelzijdigheid van deze kunstenaar maakte dat hem in 1982 de Sakko-prijs (Cultuurprijs voor Kunsten en Letteren) van Bergen op Zoom werd toegekend. Fons Gieles overleed op 26 juli 1995, maar hij is voor veel oud Bergenaren nog steeds een begrip.
English version
Fons Gieles, born on 18 February 1924 in Bergen op Zoom, was a well-known artist, teacher, activist and archaeologist. As a teacher at the Mollerlyceum, he taught drawing and painting with great passion, but he also found it important to reflect his other passions in his lessons. For example, he organised archaeological activities in which he carried out soil research together with interested students. As a strongly religious person, he also paid attention to religious art in the art appreciation section and, as a strict Catholic, he shared his norms and values with his students.
He mainly used the city of Bergen op Zoom as inspiration for his art. For example, he often painted and drew the nature and buildings of his hometown. In addition to paintings and drawings, he also made logos, birth announcements, costumes and even carnival floats.
Fons Gieles was also known for his activist messages that he expressed in his art. For example, he made carnival floats with an activist message.
The versatility of this artist made him the winner of the Sakko Prize (Cultural Prize for Arts and Letters) of Bergen op Zoom in 1982. Fons Gieles died on 26 July 1995, but he is still a household name for many old Bergen residents.
Bron: www.fonsgieles.nl
Ganzenvijvers
De twee Ganzenvijvers (noord en zuid) zijn waterplassen gegraven bij de aanleg van de wijk Meilust. De plassen waren bedoeld als zwemplaats voor ganzen.
English version
The two ponds (north and south) are ponds dug during the construction of the Meilust district. The ponds were intended as swimming places for geese.
Gertrudispark
Gertrudis van Nijvel, geboren in 626 in Landen (nu Vlaams-Brabant), was een vroeg middeleeuwse heilige en abdis. Ze was de dochter van Pepijn van Landen, een grootgrondbezitter, krijgsman en waarnemend bestuurder van koning Dagobert. Ook haar moeder Itta stamde uit een vorstelijke en machtige familie. Gertrudis weigerde te trouwen. Ze wilde alleen Christus dienen en werd kloosterlinge in de abdij van Nijvel.
Gertrudis leefde zelf in armoede omdat ze alles schonk aan de armen, weduwen en wezen. Ook bracht ze haar dagen vaak biddend en vastend door. Door het vele vasten raakte ze uitgeput, en velen wisten niet dat zij onder haar kleding ook een ruw boetekleed droeg. Enkele dagen voor haar dood vroeg ze aan een pelgrim wanneer haar sterfdag zou zijn. Hij voorspelde dat ze een dag later zou overlijden. Op die dag, 17 maart 659, stierf ze.
Rondom Gertrudis zijn veel legenden ontstaan. In Oud-Borgvliet in Bergen op Zoom, vlakbij het strand, lag een zoetwaterbron. De legende zegt dat de bron is ontstaan toen Gertrudis er haar abdissenstaf in de grond stak. Zij werd hierdoor heilig verklaard en patrones van Bergen op Zoom.
Bij de bouw van de Geertrudiskapel in dit park is gebruik gemaakt van materialen van verschillende verdwenen kerken in Bergen op Zoom. Zo is de torenspits van de kapel afkomstig van het Angelustorentje van de Martelaren van Gorcumkerk, en is het smeedijzeren binnenhek afkomstig uit de inmiddels verdwenen Mariakapel aan de Halsterseweg.
English version
Gertrudis van Nijvel, born in 626 in Landen (now Flemish Brabant), was an early medieval saint and abbess. She was the daughter of Pepijn van Landen, a large landowner, warrior and acting governor of King Dagobert. Her mother Itta also came from a princely and powerful family. Gertrude refused to marry. She only wanted to serve Christ and became a nun in the abbey of Nijvel.
Gertrude herself lived in poverty because she gave everything to the poor, widows and orphans. She also often spent her days praying and fasting. She became exhausted from all the fasting, and many did not know that she also wore a rough shirt under her clothes. A few days before her death, she asked a pilgrim when she would die. He predicted that she would die the next day. On that day, 17 March 659, she died.
Many legends have arisen around Gertrude. In Oud-Borgvliet in Bergen op Zoom, near the beach, there was a freshwater spring. Legend has it that the spring was created when Gertrude stuck her abbess' staff in the ground. She was canonized as a result and became the patron saint of Bergen op Zoom.
When building the Geertrudis Chapel in this park, materials from various disappeared churches in Bergen op Zoom were used. For example, the spire of the chapel comes from the Angelus tower of the Martyrs of Gorcum Church, and the wrought iron inner gate comes from the now disappeared Maria Chapel on the Halsterweg.
Groote Melanen
Groote Melanen is een gebied tussen Halsteren en Bergen op Zoom met een verborgen historie. Tot in de 17e eeuw was de Groote Melanen een laaggelegen moerasgebied wat later werd uitgeveend waardoor een plas ontstond. Dit gebied was onderdeel van de West-Brabantse Waterlinie, welke aan het begin van de 80-jarige oorlog aangelegd was om de Spanjaarden tegen te houden. Meer dan twee eeuwen lang, van ongeveer 1628 tot 1832 lieten de Steenbergenaren landbouwgronden tussen Steenbergen en Bergen op Zoom onder water lopen en er werden verschillende forten gebouwd in het gebied, waaronder Fort de Roovere. Meerdere keren beschermde deze linie Holland en Zeeland tegen de Spanjaarden, Fransen en Belgen.
Het gebied De Groote Melanen is nu populair onder wandelaars en vissers.
English version
Groote Melanen is an area between Halsteren and Bergen op Zoom with a hidden history. Until the 17th century, the Groote Melanen was a low-lying swamp area, which was later reclaimed, creating a lake. This area was part of the West-Brabant Waterline, which was built at the beginning of the 80-year war to stop the Spaniards. For more than two centuries, from about 1628 to 1832, the people of Steenbergen flooded agricultural land between Steenbergen and Bergen op Zoom and several forts were built in the area, including Fort de Roovere. Several times this line protected Holland and Zeeland against the Spaniards, French and Belgians.
De Groote Melanen is now popular among hikers and fishermen.
Het Groene Hart (de Schouw)
Dit park heet het Groene Hart omdat dit het groene hart van de wijk is, tussen de basisscholen. Echter staat dit park ook bekend als ‘’de Schouw’’. Dit heeft te maken met wat zich hier vroeger heeft afgespeeld.
In de 19e eeuw vestigden zich meerdere fabrieken in Halsteren. Dit waren voornamelijk steenfabrieken en conservenfabrieken. Steenfabriek ‘’Klaverblad’’ was op deze locatie gevestigd, en had een schouw van rode stenen. De naam van de buurt waar dit park ligt, ‘’de Rode Schouw’’, is dan ook geïnspireerd op de schouw van de fabriek.
Dichtbij de fabriek lag een leemput waar vroeger leem vandaan werd gehaald om de stenen te bakken. Nu is het ook duidelijk waar de straatnaam ‘’Leemput’’ vandaan komt. Door de komst van deze fabrieken werd Halsteren erg welvarend. Dit verklaart de vele grote huizen in het dorp. Ook de woning van de toenmalige directeur staat er nog.
Tijdens het bouwen van de wijk ‘’Klaverblad’’ is de naam van de fabriek die hier ooit stond een bron van inspiratie geweest. De wijk is namelijk gebouwd in de vorm van een klavertje 4.
English version
This park is called the ‘’Green Heart’’ because it is the green heart of the district, between the primary schools. However, this park is also known as ‘’de Schouw’’. This has to do with the history of this neighbourhood.
In the 19th century, several factories were established in Halsteren. These were mainly brick factories and canning factories. Brick factory ‘’Klaverblad’’ was located at this location, and had a chimney of red bricks. The name of the neighborhood where this park is located, ‘’de Rode Schouw’’, is therefore inspired by the chimney of the factory.
Close to the factory was a clay pit where clay used to be extracted to bake the bricks. Now it is also clear where the street name ‘’Leemput (clay pit)’’ comes from. The arrival of these factories made Halsteren very prosperous. This explains the many large houses in the village. The house of the then director is also still there.
During the construction of the district ‘’Klaverblad’’, the name of the factory that once stood here was a source of inspiration. The district is built in the shape of a four-leaf clover.
Kijk in de Pot
Kijk in de Pot, of op zijn Bergs: De Kiek, bevindt zich op voormalig militair terrein.
Aan het begin van de 17e eeuw is op dit terrein een redoute (uitkijktoren) gebouwd om de vijand aan te kunnen zien komen. De redoute maakte later plaats voor een lunet (vestingwerk) en in 1700 werd hier een versterkt legerkamp aangelegd. Een van de lunetten kreeg de naam kijk in de pot en deze naam werd later de naam van het gehele gebied.
De naam is verwant met Kiek in de Köken die je bij verschillende militaire torens tegenkomt in het buitenland. Vanaf de toren hadden soldaten vrijwel letterlijk een kijkje in de keuken van de vijanden en konden zien wat daar de pot schafte.
In 1978 werd Kijk in de Pot eigendom van de gemeente Bergen op Zoom en in de periode 1998-2002 werd het gebied ontwikkeld als parkgebied. Hoofddoel van deze ontwikkeling was om dit gebied te transformeren tot een stadspark op basis van de essentie van de plek, zodat de inwoners van Bergen op Zoom en bezoekers zich kunnen identificeren met het gebied en zich thuis voelen in een omgeving die zij herkennen. Om dit te bereiken wordt in het ontwikkelingsproces rekening gehouden met de bijzondere visuele landschappelijke, historische en ecologische waarden van Kijk in de Pot. Zo benadrukken we uitzichten over de Binnenschelde, de relatie tussen de stad Bergen op Zoom en het Oosterscheldebekken. Ook geven de verschillende kunstwerken, kunsttoepassingen en historische landvormen inzicht in de militaire geschiedenis van het gebied, en zijn er verschillende vegetatietypen de biodiversiteit in het parkgebied toegevoegd.
English version
Kijk in de Pot is located on former military grounds.
At the beginning of the 17th century, a watchtower was built on this site to see the enemy coming. The watchtower was later replaced by a lunette (fortification) and in 1700 a fortified army camp was built here. One of the lunettes was given the name ‘’Kijk in de Pot’’ and this name later became the name of the entire area.
The name is related to ’’Kiek in de Köken’’, which you will encounter at various military towers abroad. From the tower, soldiers almost literally had a look behind the scenes of the enemies and could see what was on the menu.
In 1978, Kijk in de Pot became the property of the municipality of Bergen op Zoom and in the period 1998-2002 the area was developed as a park area. The main objective of this development was to transform this area into a city park based on the essence of the place, so that the residents of Bergen op Zoom and visitors can identify with the area and feel at home in an environment that they recognize. To achieve this, the special visual landscape, historical and ecological values of Kijk in de Pot are taken into account in the development process. For example, views over the Binnenschelde are emphasized, the relationship between the city of Bergen op Zoom and the Oosterschelde basin. The various works of art, art applications and historical landforms also provide insight into the military history of the area, and various vegetation types have been added to the biodiversity in the park area.
Kleine Melanen
Samen met de Grote Melanen is de Kleine Melanen een natuurlijke vijver/ven dat zich oostelijk bevindt van de hoge zandgronden die kenmerkend zijn voor Bergen op Zoom en Halsteren. Beide vijvers speelden een belangrijke rol in de 17e en 18e eeuwse verdedigingswerken van Bergen op Zoom. Samen met de grote gebieden die oostelijk en noordelijk van de stad onder water zijn gezet, vormden ze een haast onneembare barrière voor vijandelijke legers. Meerdere keren beschermde deze linie Holland en Zeeland tegen de Spanjaarden, Fransen en Belgen.
English version
Together with the Grote Melanen, the Kleine Melanen is a natural pond/fen that is located east of the high sandy soils that are characteristic of Bergen op Zoom and Halsteren. Both ponds played an important role in the 17th and 18th century defenses of Bergen op Zoom. Together with the large areas that were flooded east and north of the city, they formed an almost impregnable barrier for enemy armies. Several times this line protected Holland and Zeeland against the Spanish, French and Belgians.
Landgoed de Beek
In het verleden werd Landgoed de Beek ook wel ‘’Hof van Ram’’ genoemd.
Het landgoed werd in de 19e eeuw bewoond door geslacht de Ram, die hoog stond in aanzien. Fréderic de Ram, geboren in 1838, heeft een tijd op dit landgoed gewoond en was destijds gemeenteraadslid en wethouder. In 1955 verliet de laatste eigenaar het landgoed en werd het door de gemeente Halsteren aangekocht.
Tot dit landgoed behoorde een villa met koetshuis, een boerderij met landbouwschuur en een aantal huizen. Ook lagen er bouw- en weilanden omheen. Vroeger kon men voor één gulden per jaar door het landgoed lopen.
De geschiedenis van dit landgoed gaat terug tot 1570, toen er zand werd afgegraven om bakstenen te maken voor een steenfabriek. Het zand werd per boot vervoerd, en de watergangen die daarbij ontstonden zijn nog steeds kenmerkend voor het gebied. De villa die nu als woonhuis dient, was vroeger een melkerij en werd gebouwd tussen 1902 en 1906. Tegenwoordig is het landgoed, dat in Engelse landschapsstijl is aangelegd, een mooie plek voor wandelingen, fietstochten en om de villa te bewonderen.
English version
In the past, Landgoed de Beek was also called ‘’Hof van Ram’’.
The estate was inhabited in the 19th century by the de Ram family, who were highly respected. Fréderic de Ram, born in 1838, lived on this estate for a while and was a municipal councillor and alderman at the time. In 1955, the last owner left the estate and it was purchased by the municipality of Halsteren.
This estate included a villa with a coach house, a farm with an agricultural barn and a number of houses. There were also arable land and pastures around it. In this time, you could walk through the estate for one guilder a year.
The history of this estate dates back to 1570, when sand was excavated for brick production at a local brickworks. The sand was transported by boat, and the waterways created during this process still characterize the area. The villa, now serving as a residence, was originally a dairy farm and was built between 1902 and 1906. Today, the estate, designed in an English landscape style, is a beautiful spot for walks, bike rides, and admiring the villa.
Landgoed Lievensberg
Landgoed Lievensberg is een veelzijdig landgoed met een rijke geschiedenis. Huize Lievensberg, nu Villa Heidetuin, werd in 1846 gebouwd door familie de Ram op de plek waar eerder een boerderij stond. De villa heeft veel verschillende bewoners gekend. Zo werd het door de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis gebruikt als rusthuis en in de Tweede Wereldoorlog kreeg het een functie als opvang voor patiënten van het psychiatrisch centrum ‘’Vrederust’’. Na de Tweede Wereldoorlog werden 30.000 ‘’foute Nederlanders’’ opgepakt die samen hadden gewerkt met de Duitse bezetter. Men had alleen niet nagedacht over wat het gevolg was voor hun kinderen. In februari 1945 werd daarom een aantal gebouwen in Bergen op Zoom in gebruik genomen voor de opvang van deze kinderen, waaronder huize Lievensberg en Lievenshove. Van 1950 tot 2010 is het huis in gebruik geweest door jeugdzorg. De kunstenaar en fotograaf Don van Rooy en zijn vrouw Ingrid zijn de huidige eigenaren van de villa. Zij hebben deze villa omgetoverd tot een B&B en restaurant.
Villa Heidetuin heet zo, omdat er vroeger veel heiden in het landgoed stonden. Deze zijn helaas weggehaald omdat het onderhoud hiervan te intensief was. Ondanks er geen heiden meer staan is er veel te zien op het landgoed. Zo is er een kunstroute aangelegd met beelden gemaakt door Charles Vergouwen, een blotevoetenpad, en er is een bijenweide met wel 30 verschillende planten aangevuld met struiken en bloemen om de biodiversiteit te bevorderen.
Op sommige bomen zie je een QR code. Wanneer je deze scant, zul je informatie over deze boom te zien krijgen. Achter het park ligt nog een groot stuk bos waar je een wandeling door kunt maken.
Het landgoed is onderdeel van het project ‘’Landschappen van Allure’’, een investeringsprogramma van de provincie Noord-Brabant voor natuur- en landschapsprojecten in het Groene Woud, de Brabantse wal en de Maashorst. Aan de rand van het landgoed ligt de natuurpoort, wat een goed startpunt is voor een wandeling of fietstocht.
English version
Lievensberg Estate is a versatile estate with a rich history. Huize Lievensberg, now Villa Heidetuin, was built in 1846 by the de Ram family on the site of a former farm. The villa has had many different residents. For example, it was used as a retirement home by the Brothers of the Immaculate Conception and during the Second World War it was used as a shelter for patients of the psychiatric centre ‘’Vrederust’’. After the Second World War, 30,000 ‘’bad Dutchmen’’ were arrested who had collaborated with the German occupiers. However, no one had thought about the consequences for their children. In February 1945, a number of buildings in Bergen op Zoom were therefore put into use to accommodate these children, including Huize Lievensberg and Lievenshove. From 1950 to 2010, the house was used by youth care. The artist and photographer Don van Rooy and his wife Ingrid are the current owners of the villa. They have transformed this villa into a B&B and restaurant.
Villa Heidetuin is called this because there used to be a lot of heaths on the estate. Unfortunately, these were removed because the maintenance was too intensive. Despite the fact that there are no more heaths, there is a lot to see on the estate. For example, an art route has been created with sculptures made by Charles Vergouwen, a barefoot path, and there is a bee meadow with 30 different plants supplemented with shrubs and flowers to promote biodiversity.
You can see a QR code on some trees. When you scan these codes, you will see information about this tree. Behind the park is another large piece of forest where you can take a walk.
The estate is part of the project ‘’Landschappen van Allure’’, an investment program of the province of Noord-Brabant for nature and landscape projects in the Groene Woud, the Brabantse wal and the Maashorst. On the edge of the estate is the nature gate, which is a good starting point for a walk or bike ride.
Lodijkepark
Op de Bergse plaat zie je de naam Lodijke op verschillende plekken terugkomen, zoals de basisschool die Lodijke heet, het Lodijkepad, maar ook dit park: het Lodijkepark. Het dropje Lodijke, gesticht aan het begin van de 13e eeuw lag in de provincie Zeeland. Bij het dorp lag een kasteel dat van de heren van Reimerswale was. In 1530 zorgde een overstroming al voor veel schade aan het dorp en het kasteel, maar in 1532 werd het hele dorp overspoeld door een nog grotere overstroming. Sindsdien ligt dit dorpje onder de zeespiegel, samen met de dorpen Assenburg, Broecke en Kouwerve. In de jaren negentig zijn duikers opzoek gegaan naar restanten van het dorp. Hier vonden ze grote muurresten van het kasteel van wel 16 meter lang en 4 meter hoog.
English version
On the Bergse Plaat you will see the name Lodijke appear in various places, such as the primary school called Lodijke, the Lodijkepad but also this park: the Lodijkepark. The village of Lodijke, founded at the beginning of the 13th century, was located in the province of Zeeland. Near the village was a castle that belonged to the lords of Reimerswale. In 1530, a flood caused a lot of damage to the village and the castle, but in 1532 the entire village was flooded by an even bigger flood. Since then, this village has been below sea level, together with the villages of Assenburg, Broecke and Kouwerve. In the nineties, divers went looking for remains of the village. Here they found large wall remains of the castle of 16 meters long and 4 meters high.point for a walk or bike ride.
Mathijssenplantsoen
Het Mathijssenplantsoen en de Mathijssenstraat zijn genoemd naar Antonius Mathijssen (1805-1878), Nederlands officier van gezondheid en uitvinder van het gipsverband. In 1851 ontwikkelde hij in Haarlem het gipsverband voor botbreuken, een baanbrekende methode in de chirurgie. Hij ontving internationale erkenning en onderscheidingen, waaronder een ridderorde en de rang van luitenant-kolonel. In Budel en Hamont wordt zijn nalatenschap geëerd met monumenten.
English version
The Mathijssenplantsoen and the Mathijssenstraat are named after Antonius Mathijssen (1805-1878), Dutch health officer and inventor of the plaster cast. In 1851 he developed the plaster cast for bone fractures in Haarlem, a groundbreaking method in surgery. He received international recognition and awards, including a knighthood and the rank of lieutenant colonel. In Budel and Hamont his legacy is honored with monuments.
Meilustbos
De naam Meilust is afkomstig van de Franse generaal Frederick May die in 1760 een landhuis betrok in de omgeving van de Noordgeest, een voormalig heerlijkheid. Het landhuis was oorspronkelijk gebouwd met de naam ‘’Lust van May’’, maar is in de volksmond Meilust gaan heten. Zijn villa werd in 1877 gesloopt, maar in opdracht van de toenmalig eigenaar is hier een nieuw pand voor in de plaats gekomen. Dit nieuwe pand heeft vanaf 1941 veel verschillende bewoners gekend. Zo diende het als huisvesting voor Duitse gelegerde militairen en patiënten van het psychiatrisch centrum ‘’Vrederust’’. Na de oorlog diende het pand als opvangcentrum voor opgepakte NSB-ers en in 1950 is het gebruikt als Marechausseekazerne. In 1992 werd de villa gesloopt. Het tegelblad is het enige wat hier nog van over is gebleven.
English version
The name Meilust originates from the French general Frederick May, who in 1760 took residence in a villa in the vicinity of Noordgeest, a former lordship. The villa was originally named "Lust van May," but it came to be known as Meilust by the local population. His villa was demolished in 1877, but a new building was constructed on the same site by order of the then-owner. This new building housed many different occupants from 1941 onwards. It served as accommodation for German stationed soldiers and patients from the psychiatric center “Vrederust.” After the war, the building became a holding center for detained Dutch Nazi collaborators (NSB members) and, in 1950, it was used as a Royal Netherlands Marechaussee barracks. The villa was thrown down in 1992. The tile panel is the only remaining relic.
Nelson Mandelapark
Nelson Mandela staat bekend als een invloedrijke figuur in de geschiedenis van Zuid-Afrika. Een groot deel van zijn leven zette hij zich in tegen racisme en apartheid, waardoor hij een symbool werd van vrede. Apartheid was een politiek systeem dat segregatie en racisme bevorderde en werd ingevoerd door de Britse en Nederlandse koloniale overheersers in Zuid-Afrika. Tijdens zijn studietijd woonde hij bijeenkomsten van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) bij, een politieke beweging die op komt voor de belangen van de mensen in Zuid-Afrika. Ook richtte hij in 1944 de jeugdbeweging van de anti-apartheidspartij op. Nelson Mandela en aanhangers van het ANC worden aangeklaagd wegens sabotage op de staat en veroordeeld tot levenslange verbanning op Robbeneiland, een eiland dichtbij de kust van Kaapstad wat sinds de komst van de Nederlanders gebruikt werd als gevangenis. Na 27 jaar gevangenschap werd hij de eerste democratisch verkozen president van Zuid-Afrika en ontvangt hij de Nobelprijs voor vrede.
Dit plantsoen is niet zomaar naar hem vernoemd. Bergenaar Louis van de Watering, oud-vakbondsbestuurder, heeft een fascinatie voor Nelson Mandela, en heeft actie gevoerd om een plantsoen in Bergen op Zoom naar hem te laten vernoemen. Ook is hij zelf in Zuid-Afrika geweest en heeft hij Robbeneiland bezocht, waar hij in de kleine cel heeft gestaan waar Nelson Mandela in werd vastgehouden. Zelf heeft hij de Tweede Wereldoorlog meegemaakt en is daar zijn oudste broer verloren tijdens een bombardement. Voor Louis is vrede dus erg belangrijk, en hij denkt dan ook dat zijn fascinatie voor Nelson Mandela hier vandaan komt.
English version
Nelson Mandela is known as an influential figure in South African history. For much of his life, he fought against racism and apartheid, making him a symbol of peace. Apartheid was a political system that promoted segregation and racism, introduced by British and Dutch colonial rulers in South Africa. During his student years, he attended meetings of the African National Congress (ANC), a political movement that advocates for the rights of the South African people. In 1944, he also founded the youth wing of the anti-apartheid party. Nelson Mandela and ANC supporters were charged with state sabotage and sentenced to life imprisonment on Robben Island, an island near Cape Town that had been used as a prison since the arrival of the Dutch. After 27 years in prison, he became the first democratically elected president of South Africa and was awarded the Nobel Peace Prize.
There is a reason this park is named after him. Louis van de Watering, a former union leader from Bergen op Zoom, had a deep admiration for Nelson Mandela and campaigned to have a park in Bergen op Zoom named in his honor. He also visited South Africa and went to Robben Island, where he stood in the small cell where Mandela was held. Louis himself lived through World War II and lost his older brother during a bombing raid. For him, peace is profoundly important, and he believes this is where his fascination with Nelson Mandela stems from.
Oscar van Hemelpark
Het Oscar van Hemelpark is vernoemd naar de componist Oscar van Hemel, geboren op 3 augustus 1892 in Antwerpen. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak vluchtte hij van zijn geboorteplaats Antwerpen naar Roosendaal in Nederland. Hij werd violist in het orkest van de toenmalige Nederlandse Opera in Amsterdam. Hij besloot te verhuizen naar Bergen op Zoom, waar hij muziekleraar werd aan de Gemeentemuziekschool in de vakken viool, piano en muziektheorie. Ook gaf hij regelmatig kamermuziekconcerten en organiseerde hij abonnementsconcerten die hij recenseerde voor het dagblad ‘’de Zoom’’.
Oscar van hemel heeft verschillende prijzen gewonnen. Zo werd hij benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau, en won hij de cultuurprijs van de provincie Noord-Brabant.
English version
The Oscar van Hemelpark is named after the composer Oscar van Hemel, born on August 3, 1892, in Antwerp. When World War I broke out, he fled from his birthplace Antwerp to Roosendaal in the Netherlands. He became a violinist in the orchestra of the then Dutch Opera in Amsterdam. He decided to move to Bergen op Zoom, where he became a music teacher at the Municipal Music School, teaching violin, piano, and music theory. He also regularly gave chamber music concerts and organized subscription concerts, which he reviewed for the newspaper "de Zoom."
Oscar van Hemel has won several awards. He was appointed a knight in the Order of Orange-Nassau and won the cultural award from the province of North Brabant.
Patersbos
Op 6 december 1900 werd in Bergen op Zoom het Juvenaat Heilig Hart gesticht. Twee paters betrokken een huis om een klein-seminarie te stichten. Dit werd later het Juvenaat genoemd, omdat de naam seminarie was voorbehouden aan de priesteropleiding van het bisdom. Het Juvenaat was bedoeld voor de opleiding van jongens die wilden toetreden tot de Congregatie van de priesters van het H. Hart. De Congregatie was gesticht in Frankrijk, maar omdat de Franse regering de kerk en religieuzen slecht gezind was, mochten daar geen kloosters gesticht worden. Hierdoor moest de Congregatie verhuizen naar België en Nederland. De priester-religieuzen worden paters genoemd. Het bos is dus vernoemd naar de paters van het Juvenaat. Echter was het vroeger geen bos, maar een boomgaard en moestuin waar de paters groenten teelden voor eigen gebruik. De Pater Dehonlaan, gelegen naast het patersbos, is vernoemd naar de ordestichter van het Juvenaat.
In de jaren erna breidde het Juvenaat zich steeds verder uit. Het werd zo groot dat tijdens de Eerste Wereldoorlog 800 soldaten zich erin vestigden, en kort erna 600 Belgische vluchtelingen. Ook in de Tweede Wereldoorlog moesten de paters en leerlingen van het Juvenaat een ander onderkomen zoeken, omdat de Duitsers het Juvenaat vorderden. Na de Tweede Wereldoorlog werd het een zelfstandig gymnasium. Toen het gebouw te erg verouderde, verhuisde het gymnasium en de paters na 1985 naar andere plekken.
English version
On 6 December 1900, the seminary Heilig Hart was founded in Bergen op Zoom. Two priests moved into a house to establish a minor seminary. This was later called the ‘’Juvenaat’’, because the name seminary was reserved for the priest training of the diocese. The seminary was intended for the training of boys who wanted to join the Congregation of the priests of the Sacred Heart. The Congregation was founded in France, but because the French government was ill-disposed towards the church and religious, no monasteries were allowed to be founded there. As a result, the Congregation had to move to Belgium and the Netherlands. The priest-religious are called fathers. The forest is therefore named after the fathers of the seminary. However, it used to not be a forest, but an orchard and vegetable garden where the fathers grew vegetables for their own use. The Pater Dehonlaan, located next to the patersbos, is named after the founder of the order of the seminary.
In the years that followed, the seminary continued to expand. It became so large that during the First World War, 800 soldiers settled there, and shortly afterwards, 600 Belgian refugees. During the Second World War, the priests and students of the seminary also had to find other accommodation, because the Germans requisitioned the seminary. After the Second World War, it became an independent grammar school. When the building became too outdated, the grammar school and the priests moved to other locations after 1985.
Reimerswaalpark
Het Reimerswaalpark is vernoemd naar de heks van Reimerswaal genaamd Wana. In de oorspronkelijk Deense legende was zij een zeemeermin, maar in de West-Brabantse volksoverlevering is de legende een eigen leven gaan lijden. Het verhaal is dat Wana vroeger in Reimerswaal om een glas water vroeg, maar helaas kreeg ze die niet. Vervolgens vloog ze op haar bezem naar Steenbergen waar ze dezelfde vraag stelde, en hier kreeg ze een half glas water. Hierna vloog ze naar Bergen op Zoom met weer dezelfde vraag, en hier kreeg ze een vol glas water. Ze heeft toen de volgende uitspraak gedaan: ‘’Reimerswaal zal vergaan, Steenbergen zal half vergaan, maar Bergen op Zoom zal eeuwig blijven bestaan’’. Het dorpje Reimerswaal, gelegen in Zeeland tegenover Bergen op Zoom, werd tussen 1530 en 1630 meerdere keren getroffen door overstromingen. In de jaren 30 van de zeventiende eeuw vertrokken de laatste bewoners uit Reimerswaal.
Nu is Wana een belangrijk figuur in de Bergse Vastenavend, zoals de viering van carnaval in de stad wordt genoemd.
English version
The Reimerswaalpark is named after the witch of Reimerswaal called Wana. In the original Danish legend she was a mermaid, but in West Brabant the legend has taken on a life of its own. The story is that Wana used to ask for a glass of water in Reimerswaal. Unfortunately, she didn't receive it. Then she flew on her broom to Steenbergen where she asked the same question, and here she was given half a glass of water. After this she flew to Bergen op Zoom with the same question, and here she received a full glass of water. She then made the following statement: ''Reimerswaal will perish, Steenbergen will half perish, but Bergen op Zoom will exist forever''. The village of Reimerswaal, located in Zeeland opposite Bergen op Zoom, was hit several times by floods between 1530 and 1630. In the 30s of the seventeenth century, the last inhabitants left Reimerswaal.
Now Wana is an important figure in the Bergse Vastenavend, as the celebration of carnival is named in the city.
Vijverberg
Net als vele andere parken in Bergen op Zoom heeft de Vijverberg een stukje verborgen geschiedenis. Het water van de Vijverberg is een restant van een gegraven gracht om tanks en zware voertuigen van de geallieerden tegen te houden in de Tweede Wereldoorlog, ook wel een tankgracht genoemd. Toen Bergen op Zoom tijdens de Tweede Wereldoorlog onder Duitse invloed stond hebben de Duitsers inwoners van Bergen op Zoom onder dwangarbeid deze gracht laten graven op de hedendaagse plek van de Vijverberg.
Sinds 1949 wordt de vijverberg bewoond, en meer dan 40 jaar later is het gebied opgesplitst in Vijverberg-Noord en -Zuid. Ook de vijvers zelf zijn van naam veranderd: Vijver-Noord en -Zuid. In het boek ‘’De Straatnamen van Bergen op Zoom’’ van Willem van Ham vertelt hij dat de naam ‘’Vijverberg’’ waarschijnlijk geïnspireerd is op de straat die langs de Hofvijver in Den Haag loopt. Waar vroeger het water werd gebruikt om tanks tegen te houden, wordt het nu gebruikt voor ontspanning.
English version
Like many other parks in Bergen op Zoom, the Vijverberg has a bit of hidden history. The water of the Vijverberg is a remnant of a ditch dug to stop tanks and heavy vehicles of the Allies during the Second World War, also called a tank ditch. When Bergen op Zoom was under German influence during the Second Worldwar, the Germans forced the inhabitants of Bergen op Zoom to dig this ditch at the current location of the Vijverberg.
The Vijverberg has been inhabited since 1949, and more than 40 years later the area was split into Vijverberg-Noord and -Zuid. The ponds themselves have also changed names: Vijver-Noord and -Zuid. In the book ‘’De Straatnamen van Bergen op Zoom’’ by Willem van Ham he says that the name ‘’Vijverberg’’ was probably inspired by the street that runs along the Hofvijver in The Hague. Where the water used to be used to stop tanks, it is now used for relaxation.
Zeldijkepark
Zuid-Beveland is het oostelijk deel van Midden-Zeeland. In op 5 november 1530 verdwijnt een groot deel van het eiland onder water als gevolg van de Sint-Felixgolf, een watersnood die veel slachtoffers heeft gemaakt. Dit leidt tot het verdronken land van Zuid-Beveland waar veel dorpen, waaronder het dorp Zeldijke, en de stad Reimerswaal in verloren gaan.
English version
South Beveland is the eastern part of Central Zeeland. On November 5, 1530, a large part of the island disappeared under water as a result of the St. Felix Gulf, a flood that claimed many victims. This led to the drowned land of South Beveland, in which many villages, including the village of Zeldijke, and the city of Reimerswaal were lost.